Catalogusgegevens

LastDodo nummer
8634513
Rubriek
Beeldjes en figures
Titel
Brons Asante goudgewicht - man met stok en goudzeef
Serie / film / game
Sub-reeks
Nummer in reeks
Soort
Fabrikant / merk
Copyright houder
Materiaal
Jaar
1890
Land
Soort voorwerp
Schaal
Ontwerper object
Ontwerper bronmateriaal
Oplage
Afmetingen
5.5 cm hoog
Bijzonderheden
Deze intrigerende metalen voorwerpen komen uit de ‘Goudkust’ van Afrika – het huidige Ghana. Het zijn gewichtjes die de handelaren van de inheemse Asante gebruikten om stofgoud – het traditionele betaalmiddel – af te wegen. De vele goudvoorraden in de regio vormden de basis voor de rijkdom van de Asante. Al ver voordat de Engelsen het gebied koloniseerden in 1900, zorgden goudtransporten richting Sudan naast de handel in zout en slaven voor hun welvaart. Bij elke transactie moest een hoeveelheid stofgoud worden afgewogen. De gewichtjes werden door lokale smeden gemaakt. Ze gebruikten daarvoor de zogeheten ‘verloren vorm’-techniek. Daarbij wordt een model gemaakt van was. Eromheen wordt een kleiklomp aangebracht die vervolgens wordt verhit. Tijdens dat proces smelt de was en loopt weg via eerder aangebrachte kanaaltjes. Deze gebruikt de smid vervolgens om metaal in de vorm te gieten. Wanneer dat is afgekoeld wordt de klei weggebroken. Traditioneel zijn er twee soorten gewichten: geometrische en figuratieve. De geometrische zijn het oudst. De allervroegste waren nauwelijks gedecoreerd. Hooguit hadden ze kleine graveringen of gaatjes. Latere exemplaren droegen kentekenen van de eigenaar of symbolen als de stralen van de zon, of golven op het water. De latere figuratieve gewichtjes zijn meer fantasierijk. Ze verwijzen vaak naar populaire Asante-spreekwoorden of bekende verhalen. Ook verbeelden ze vaak gebeurtenissen uit het leven van hun eigenaren. Met hun dood ging vaak ook de betekenis verloren. Na de Britse kolonisatie werden de Asante gedwongen over te stappen op een Westers stelsel met muntgeld. De goudgewichtjes verloren hun functie en werden exotische verzamelobjecten.