Rechter Tie is een detective-strip die zich afspeelt in het oude China, naar de bekende boekenreeks van Robert van Gulik (1910-1967), en is getekend door Frits Kloezeman (1924-1985). Lees verder
Rechter Tie is een historisch personage dat tijdens de Tang-dynastie als magistraat, minister en maarschalk had gediend. Van Gulik had sinds 1956 verschillende goed gedocumenteerde misdaadromans over het personage geschreven en begon in nu aan een strip-bewerking.
Robert van Gulik, sinoloog (China-deskundige), diplomaat en detective-romanschrijver wilde graag van Rechter Tie een strip maken en benaderde Swan Features daarvoor.
Swan Features Syndicate was een Nederlands syndicatie-bureau opgericht door Anton (Ton) de Zwaan. Het bedrijf zorgde ervoor dat Nederlandse strips in buitenlandse kranten werden gepubliceerd.
Enkele strips uit zijn ‘stal’ waren: Eric de Noorman van Hans G. Kresse, Kapitein Rob van Pieter Kuhn, Piloot Storm van Henk Sprenger en Rechter Tie van Frits Kloezeman.
Frits Kloezeman benaderde op dat moment Swan Features Syndicate om te vragen of hij niet een stripverhaal voor hen kon tekenen. (Het is niet duidelijk of Robert van Gulik, Swan Features benaderde, of dat het andersom was).
Kloezemans ervaringen in China en Indo-China en zijn artistiek perfectionisme maakten hem de perfecte man om de verhalen van Rechter Tie te illustreren.
Van Gulik schreef van 1964 tot 1967 een reeks krantenstrips over Rechter Tie, die in totaal 19 avonturen opleverde. De eerste vier waren gewone ballon-stips, maar de latere vijftien hadden het meer typisch Nederlandse tekstblok onder de afbeeldingen.
Robert van Gulik over zijn strips:
Mijn ogen zijn opengegaan toen ze bij mij kwamen met een tekenaar die studie had gemaakt van de illustraties in mijn romans. Op die tekeningen, naar voorbeelden uit de Ming-periode, zit ik geweldig te tobben. Ik zei tegen hem: 'Teken maar eens een Rechter Tie.'
In vijf minuten was hij klaar en het leek heel authentiek. Ik werd groen en geel van nijd..., ikzelf kan met één handje soms uren bezig zijn. Ik had nooit naar die stripdingen gekeken en ik zag nu wel dat ik het fout had gehad. Het is een tussenvorm tussen toneel schrijven en tekst schrijven voor de film, die geweldige mogelijkheden opent voor de detective.
Strips hebben het enorme voordeel dat je eigenlijk alles kunt laten zien. We doen een groter beroep op de kijker dan op de lezer van mijn boeken. Het karakter van een persoon kun je visueel tot uitdrukking brengen, en het combineren en deduceren laten we aan de lezer over op grond van wat we hem laten zien. [...] Met een groot blauw potlood schrap ik alles wat niet van direct belang is voor het verhaal. Je brengt honderd woorden terug tot twintig en dan kun je het nog best zeggen. Je wordt gedwongen je te concentreren en zuiver te formuleren. Er mag geen woord te veel staan. Er is niets opvoedkundigers dan met beperkingen te schrijven. En met een korte krachtige dialoog en veel actie wijk ik niet af van de Chinese stijl.
(Bron: Nieuwsblad van het Noorden, 28 november 1964)
Kloezeman verwerkte de overvloedige teksten en beschrijvingen van Van Gulik tot een strip, die aanvankelijk met ballonnen werd gemaakt, maar later werd omgezet in een tekststrip. Het verscheen tussen 1964 en 1969 in verschillende regionale kranten.
Eén verhaal ‘Het geheim van het landhuis’ werd gepubliceerd, in kleur, in het weekblad Robbedoes/Spirou nr. 1518 t/m 1528 in 1967, als pagina’s met 3 banden en toegevoegde tekstballonnen, 23 pagina’s.
Toen Van Gulik als ambassadeur naar Tokio werd gestuurd (1965-1967), verliep de samenwerking via de post. Maar toen zijn gezondheid achteruit ging werd misdaadromanschrijver Ton Verstegen ingeschakeld om de verhalen te schrijven op basis van Van Guliks romans.
Hoewel geprezen binnen literaire en artistieke kringen, werd de strip 'Rechter Tie' door het grote publiek als te elitair en didactisch ervaren en eindigde na 19 verhalen.
Vertalingen van de strips verschenen in Australië, de Nederlandse Antillen, Frankrijk en Italië.
Lijst van verhalen van Rechter Tie, verschenen in diverse nieuwsbaden.
In het Utrechts Nieuwsblad (vanaf 1965). In 1968 in de volgende kranten: Nieuwe Apeldoornse Courant, Verenigde Noord-Hollandse Dagbladen, Tubantia, Rotterdamsch Nieuwsblad, Haagsche Courant, Leeuwarder Courant, Nieuwsblad van het Noorden, Maas- en Roerbode, Leidsch Dagblad, Dagblad van Noord-Limburg.
Van 1980 tot 1985 verschenen de strips in het Algemeen Dagblad.
Ballon-strip:
V1 De 20 goudstukken (origineel verhaal) 72 stroken
V2 De dode bruid (De vergiftigde bruid) 64 stroken
V3 De antieke dolk (origineel verhaal) 68 stroken
V4 Het levende lijk (origineel verhaal) 69 stroken
Beeldstrip met ondertekst:
V5 Het geheim van het landhuis (origineel verhaal) 68 stroken (Ook, in kleur, als ballon-strip verschenen in
het weekblad Robbedoes, 23 pagina’s, nr. 1518 t/m 1528 in 1967)
V6 Het spook van de tempel 93 stroken
V7 De moord op de lotusvijver 59 stroken
V8 De moord in het fort (Moord en ambtelijke haarkloverij) 40 stroken
V9 Het geheim van de wierookklok (Vijf gelukbrengende wolken) 40 stroken
V10 Het andere zwaard 41 stroken
V11 Het gestolen halssnoer 101 stroken
V12 Het raadsel van de ring (Vier vingers) 51 stroken
V13 De vossemoorden (Moord op het maanfeest) 85 stroken
V14 De twee bedelaars 40 stroken
V15 De moord in het moeras 40 stroken
V16 Het boeddhistische beeld (Fantoom in Foe-Lai) 86 stroken
V17 Het lijk zonder hoofd (Nagels in Ning-tsjo) 87 stroken
V18 Moord in de vergrendelde kamer (Labyrinth in Lan-Fang) 81 stroken
V19 Het lijk onder de klok (Klokken van Kao-yang) 90 stroken
Boek-publicaties:
Wolters-Noordhoff verzamelde begin jaren ’70 vijf verhalen in 3 oblong boekjes.
Uitgeverij Loeb bracht begin jaren tachtig een pocketserie uit.
In 2007 verscheen bij Boumaar een complete boxset met alle verhalen.
Chrysant, (Het geheim van het landhuis) door Dick Matena, naar Robert van Gulik, Aboris 2000
Bronnen: o.a. rechtertie.nl en Lambiek.net